Tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2016-2020 vượt chỉ tiêu
Giai đoạn 2016-2020, công tác tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp vượt chỉ tiêu đề ra với trên 11 triệu người, đạt 103% kế hoạch, tăng hơn 21% so với kết quả thực hiện giai đoạn 2011-2015 và vượt kế hoạch được giao của giai đoạn 2016-2020. Đây là thông tin được đưa ra tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2020 và Triển khai nhiệm vụ năm 2021 của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp tổ chức vào chiều 28/12/2020. Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TBXH) Lê Tấn Dũng dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Thứ trưởng Lê Tấn Dũng dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị
Các chỉ tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, đột phá đạt được kết quả tiến bộ
Trình bày báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2020, kế hoạch công tác năm 2021, bà Nguyễn Thị Việt Hương, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN nhấn mạnh: Năm 2020, mặc dù đại dịch Covid-19 song các chỉ tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, đột phá đạt được kết quả tiến bộ. Cụ thể:
Công tác tuyển sinh năm 2020 trên 2,2 triệu người, đạt 100,9% kế hoạch năm, trong đó: Tuyển sinh trình độ trung cấp, cao đẳng 580 nghìn người; tuyển sinh trình độ sơ cấp và các hình thức đào tạo nghề nghiệp khác 1,7 triệu người (đạt 101,2% kế hoạch năm).
Giai đoạn 2016-2020 tuyển sinh trên 11 triệu người, đạt 103% kế hoạch, tăng hơn 21% so với kết quả thực hiện giai đoạn 2011-2015, vượt kế hoạch được giao của giai đoạn 2016-2020.
Mạng lưới cơ sở GDNN đến tháng 12/2020, cả nước có 1.907 cơ sở GDNN, trong đó 400 trường cao đẳng (308 trường công lập), 463 trường trung cấp (230 trường công lập), 1044 trung tâm GDNN (689 trung tâm công lập). Tổng số cơ sở GDNN công lập là 1.227 cơ sở (538 trường cao đẳng, trung cấp công lập).
Công tác hoàn thiện thể chế, chính sách được đẩy mạnh. Năm 2020, Tổng cục đã xây dựng, trình ban hành Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 28/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới; Quyết định số 897/QĐ-TTg ngày 26/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch mạng lưới cơ sở GDNN giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045…
Ông Trương Anh Dũng - Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN, bà Nguyễn Thị Việt Hương và ông Phạm Vũ Quốc Bình - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN chủ trì hội nghị
Việc rà soát, sắp xếp, quy hoạch mạng lưới cơ sở GDNN theo hướng mở và linh hoạt đáp ứng nhu cầu nhân lực của thị trường lao động; bảo đảm quy mô, cơ cấu và hợp lý về ngành nghề, trình độ đào tạo, chuẩn hoá, hiện đại hoá, có phân tầng chất lượng. Đến hết năm 2020, cả nước đã giảm 6% số cơ sở GDNN công lập so với năm 2017, kết quả này bảo đảm mục tiêu giảm số lượng đơn vị sự nghiệp công lập đến hết năm 2021 của Nghị quyết 19-NQ/TW.
Công tác tuyển sinh và tổ chức đào tạo bị gián đoạn và phải thay đổi nhiều do tác động của tình hình dịch bệnh Covid-19, các cơ sở GDNN đã áp dụng linh hoạt và đa dạng các phương pháp giảng dạy nhằm phát huy cao nhất tính tích cực, chủ động và năng lực tư duy, sáng tạo của người học. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo đã được hầu hết các cơ sở GDNN ứng dụng các phần mềm tin học trong công tác quản lý đào tạo (từ khâu quản lý công tác tuyển sinh; xây dựng, quản lý kế hoạch đào tạo; quản lý kết quả đào tạo; quản lý văn bằng tốt nghiệp,...). Nhiều trường đã thực hiện tuyển sinh online, quản lý kết quả đào tạo online...
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN Nguyễn Thị Việt Hương trình bày báo cáo tổng kết tại Hội nghị
Xác định gắn kết với doanh nghiệp là một trong 3 đột phá để đổi mới và nâng cao chất lượng GDNN, Tổng cục đã trình Bộ trình Chính phủ ban hành nhiều văn bản quy định quyền lợi của doanh nghiệp khi tham gia hoạt động đào tạo nhằm thu hút nguồn lực đầu tư vào GDNN. Giai đoạn 2016-2020 đã thúc đẩy, ký kết các chương trình hợp tác với VCCI, các hiệp hội, tập đoàn, doanh nghiệp, tổng công ty lớn (Samsung, Denso, Vingroup, Trung Nguyên, FLC, Vietjet, Sun Group, BIM, BPO Mắt Bão... ) làm cơ sở cho các cơ sở GDNN thúc đẩy tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp.
Công tác khởi nghiệp trong GDNN được chú trọng, nhiều hoạt động tạo sân chơi cho học sinh, sinh viên GDNN tham gia khởi nghiệp được tổ chức. Nội dung khởi nghiệp sáng tạo được đưa vào chương trình giảng dạy; thành lập các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo trong các cơ sở GDNN v.v...
Năm 2021, phấn đấu tuyển sinh 2,5 triệu người
Năm 2021, Tổng cục GDNN đặt ra mục tiêu tạo chuyển biến mạnh mẽ về số lượng, cơ cấu, chất lượng và hiệu quả của giáo dục nghề nghiệp, nhất là đào tạo chất lượng cao theo hướng ứng dụng, thực hành, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhân lực trực tiếp cho thị trường lao động, góp phần nâng cao năng suất lao động.
Phấn đấu tuyển sinh 2,5 triệu người, trong đó: cao đẳng: 260 nghìn người; trung cấp: 340 nghìn người, sơ cấp và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác: 1.900 nghìn người.
Để đạt được chỉ tiêu trên, Tổng cục GDNN đã đưa ra các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như: Tập trung hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế, đổi mới cơ chế, chính sách phát triển GDNN và phải đi trước một bước; Tăng cường công tác tuyển sinh và đào tạo, chú trọng đào tạo lại, đào tạo chất lượng cao, đào tạo theo chương trình chuyển giao từ nước ngoài; Tiếp tục thực hiện sắp xếp, tổ chức lại cơ sở GDNN theo tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW, tập trung sắp xếp lại các trung tâm GDNN ngoài việc đào tạo, bồi dưỡng thì làm cánh tay nối dài của các cơ sở đào tạo; Tăng cường quản lý, đảm bảo chất lượng trong quá trình đào tạo và sau đào tạo; Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và thực hiện chuyển đổi số trong GDNN; Tăng cường gắn kết GDNN với doanh nghiệp, thị trường lao động và việc làm bền vững v.v…
Thứ trưởng Lê Tấn Dũng trao tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Lao động - Thương binh và Xã hội cho 21 cá nhân của Tổng cục vì đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp LĐ-TBXH
Tại hội nghị, ý kiến tham luận của đại diện các bộ, ban, ngành cũng đã chỉ ra nhiều vấn đề của GDNN trong thời gian tới. Theo TS Nguyễn Đắc Hưng - Vụ trưởng Vụ Giáo dục & Đào tạo, Dạy nghề (Ban Tuyên giáo Trung ương), Nghị quyết 29, Nghị quyết 19 của Trung ương đã đặt ra yêu cầu sắp xếp lại hệ thống các cơ quan hành chính sự nghiệp, trong đó có GDNN. Việc sắp xếp cơ cấu lại hệ thống GDNN theo đó là một nội dung quan trọng và cần ưu tiên triển khai.
“Chúng tôi đi khảo sát, thấy nhiều địa phương, mỗi nơi triển khai một vẻ, sắp xếp không theo chỉ đạo chung và có nhiều nơi không phát huy được. Cần xem xét, khắc phục những hạn chế khi hệ thống giáo dục chuyên nghiệp (hay chuyên biệt) hợp nhất với dạy nghề”, TS Nguyễn Đắc Hưng cho biết.
Cũng theo TS Nguyễn Đắc Hưng, trong bối cảnh thực hiện chủ trương gắn kết GDNN gắn chặt với nhu cầu DN thì vấn đề đặt ra là nhu cầu xã hội với ngành nghề rất nhanh, nhiều ngành nghề chưa có đào tạo. Nhiều trường phát triển năng động đã phải xây dựng chương trình đào tạo riêng. GDNN phải xem lại chuẩn kỹ năng nghề. Không thể giữ tư duy cũ, cung cấp cái chúng ta có chứ không phải những cái doanh nghiệp cần
Ông Nguyễn Thế Hiếu - Phó vụ Trưởng Vụ Tổ chức cán Bộ Công Thương kiến nghị Tổng cục GDNN đề xuất với các cơ quan chức năng tăng nguồn kinh phí đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Qua đó, tăng chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn, tiến tới nâng cao chất lượng hàng hóa nhằm quảng bá sản phẩm tiểu thủ công mỹ nghệ.
Ông Phạm Văn Sơn - Văn phòng Chính phủ cho rằng bên cạnh những thành tựu đạt được, GDNN cần phải tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào đào tạo; đồng thời thực hiện bắt tay, liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp thực hiện đào tạo GDNN.
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với thị trường lao động
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng thay mặt Lãnh đạo Bộ ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của lãnh đạo và tập thể cán bộ, công chức, viên chức của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong đổi mới, triển khai nhiệm vụ giáo dục nghề nghiệp những năm gần đây.
Thứ trưởng Lê Tấn Dũng nhấn mạnh, công tác giáo dục nghề nghiệp luôn được Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành, doanh nghiệp, người học và toàn xã hội quan tâm; đặc biệt là Ban Cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ và toàn ngành Lao động - Thương binh và Xã hội đã dành nhiều tâm huyết lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện và đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng đề nghị Tổng cục GDNN tiếp tục tham mưu xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo động lực cho GDNN phát triển. Xây dựng, trình Ban Bí thư Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về huy động nguồn lực xã hội đổi mới, phát triển GDNN trong tình hình mới, trong đó tập trung tham mưu chỉ đạo về đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề theo hướng chất lượng cao.
Triển khai đồng bộ, có hiệu quả các cơ chế, chính sách phát triển GDNN và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với thị trường lao động theo quy định của Luật GDNN, các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết số 617-NQ/BCSĐ ngày 28/12/2018 của Ban cán sự đảng Bộ về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng GDNN đến năm 2021 và định hướng đến năm 2030.
Về tuyển sinh, đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, phân luồng, liên thông đào tạo nhằm phát triển quy mô đào tạo; tăng cường đào tạo thường xuyên và đào tạo lại cho người lao động. Tập trung xây dựng và triển khai thực hiện Chiến lược phát triển GDNN giai đoạn 2021 - 2030. Hoàn thành quy hoạch mạng lưới cơ sở GDNN đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo hướng mở, thúc đẩy xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào GDNN; phấn đấu đến năm 2025, số cơ sở GDNN ngoài công lập chiếm 40%. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong GDNN... Thực hiện đào tạo đặt hàng theo đầu ra; tăng cường kiểm định, hậu kiểm theo hướng trả chi phí theo đầu ra; sớm chấm dứt việc đăng ký, giao chỉ tiêu hoạt động GDNN. Chú ý kết nối cung cầu lao động, hạn chế tối đa tình trạng đào tạo không gắn với cung cầu của thị trường lao động.
Tổng cục GDNN cần chú ý việc đào tạo nghề lao động nông thôn. Phối hợp với ngành dệt may, giày da thực hiện thí điểm đào tạo và đào tạo lại từ nguồn Quỹ bảo hiểm thất nghiệp giao cho các cơ sở GDNN tổ chức đào tạo. Phối hợp với Bộ GD&ĐT tham mưu sớm ban hành quy định khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông và hướng dẫn việc dạy học, cấp giấy chứng nhận đủ khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông trong các cơ sở GDNN.
Phát biểu tổng kết hội nghị, Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN Trương Anh Dũng cảm ơn sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Bộ LĐ-TBXH, sự phối hợp của các Bộ, ban, ngành liên quan đối với GDNN. Đồng thời, ông Trương Anh Dũng khẳng định sẽ tiếp thu các ý kiến, bổ sung vào phương án triển khai thực hiện nhiệm vụ GDNN trong năm 2021.
10 điểm nhấn nổi bật của lĩnh vực GDNN giai đoạn 2016-2020 (1) Thống nhất quản lý nhà nước hệ thống GDNN với quy mô gần 2000 cơ sở GDNN. Đặc biệt sau hơn 20 năm kể từ khi tái thành lập Tổng cục, Quốc hội đã chính thức phân công Bộ LĐTBXH quản lý nhà nước về GDNN. (2) Cơ bản hoàn thiện thể chế hướng dẫn Luật GDNN, đồng thời chủ động đề xuất những quy định mới trong Luật giáo dục và Bộ Luật lao động, với nhiều chính sách đổi mới từ tổ chức, quản lý hệ thống cho tới quản trị cơ sở GDNN. (3) Nhận thức về GDNN từ Trung ương tới địa phương, cơ sở GDNN và doanh nghiệp, từ cán bộ tới người dân thay đổi căn bản; ngày càng nhiều gia đình chọn trường nghề cho con em theo học, dù đủ điểm học đại học. (4) Tuyển sinh giai đoạn 2016-2020 vượt kế hoạch (nhiều năm trước đó chỉ đạt 60-70%); kết quả phân luồng sau trung học, nhất là trung học cơ sở tốt hơn nhiều các năm trước. (5) Triển khai một số mô hình, cách làm mới mang tính đột phá: mô hình 9+, mô hình đào tạo chất lượng cao theo chương trình chuyển giao của nước ngoài; tuyển sinh gắn với tuyển dụng; hội đồng kỹ năng ngành; đại sứ nghề… (6) Chất lượng và hiệu quả GDNN được nâng cao, lần đầu tiên có huy chương bạc ở cuộc thi kỹ năng nghề thế giới sau 7 kỳ thi với 14 năm tham dự, xếp thứ 25/53 quốc gia, vùng lãnh thổ có thí sinh dự thi. (7) Tổ chức nhiều sự kiện lớn thành công (Diễn đàn Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam; Lễ Tuyên dương học sinh sinh viên GDNN xuất sắc, tiêu biểu toàn quốc; tôn vinh nhà giáo giáo dục nghề nghiệp tiêu biểu xuất sắc; ngày hội khởi nghiệp quốc gia…) (8) Lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị riêng về phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, thể hiện rõ vai trò, vị trí của GDNN. (9) Lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ quyết định chọn ngày Kỹ năng Lao động Việt Nam là ngày 4-10 hàng năm để tôn vinh và lan tỏa giá trị của lao động có kỹ năng nghề, kêu gọi cộng đồng trách nhiệm đối với phát triển GDNN. (10) Dự thảo văn kiện Đại hội 13 của Đảng ghi nhận kết quả đạt được của GDNN, đồng thời, lần đầu tiên trong dự thảo văn kiện có dành sự quan tâm, định hướng rõ nét để phát triển GDNN trong thời gian tới. |